This is a nice collection of Slokas I came across somewhere on the web, I have copied it underneath.
*********************************************************************************
Shanti Mantra – Om Sahana Vavatu
Om Sahana Vavatu Sahanau Bhunaktu
Sahaveeryam Karavavahai
Tejas Vinavati Tamastuma vidhwishavahai
Om Shanti Shanti Shantihi
Sanskrit to English Word Meaning
Saha- both; nau-us; avatu- may he protect; bhunaktu-may he nourish; viryam karavavahai-may we acquire the capacity; tejasvi-be brilliant; nau-for us; adhitam- what is studied;astu-let it be; ma vidvisavahai-may we not argue with each other.
Translation
May He protect both of us. May He nourish both of us. May we both acquire the capacity (to study and understand the scriptures). May our study be brilliant. May we not argue with each other. Om peace, peace, peace.
Brief explanation
At the beginning of a class, the teacher and students generally recite this peace invocation together. Both seek the Lord’s blessings for study that is free of obstacles, such as poor memory, or the inability to concentrate or poor health. They also seek blessings for a conducive relationship, without which communication of any subject matter is difficult. Therefore, this prayer is important for both the teacher and the student.
Ganesha Shlokams
Gajananam Bhuta Ganathi Sevitam
Kapittha Jambu Palasara Bhaksitam
Uma Sutam Shoka Vinasha Karanam
Namami Vignesvara Pada Pankajam
He who has the face of an elephant, one who is worshipped by the Bhootha ganam, He who eats the essence of kapitha and Jumbu fruits, He who is the son of Uma Devi and He who allieviates the ill feelings in us. O! Lord Vigneshwara who is an embodiment of all the above, we offer our Namaskarams at your Divine feet.
Shuklambara Dharam Vishnum
Shashivarnam Chatur Bhujam
Prasanna Vadanam Dhyayet
Sarva Vignopa Santaye
Sanskrit to English Word Meaning
Suklambaradaram-one who wears a white garmetn; visnum; all pervading; sasivarnam; who ahs a brilliant complexion; chaturbhujam-who had four hands; prasannavadanam- who has an ever smiling face; dhyayet- I meditate upon; sarvavighnopashantaye- for the removal of all obstacles
Translation
Lord Vigneshwara, who wears a white garment, who is all pervading, who has a bright complexion (like a full moon), who has four hands (representing all power), who has an ever-smiling face, upon that deity I meditate, for the removal of all obstacles.
Brief Explanation
Lord Ganesha is the older son of Lord Shiva son Goddess Parvati. He is invoked before any undertaking for the removal of obstacles. He is also worshipped for knowledge and wisdom that he bestows upon devotees.
Sri Vakratunda Mahakaaya
Koti-soorya samaprabha
Nirvighnam kuru me Deva
Sarva-karyeshu Sarvadaa
O, Lord Ganesha of the curved trunk and massive body, the one whose splendor is equal to millions of Suns, please bless me to that I do not face any obstacles in my endeavors.
Mooshika vahana modaka hasta
Chamara karna vilambita sootra
Vamana roopa Maheswara putra
Vigna-vinayaka paada namaste
He who has the mouse as his vahana(vehicle),
He who always keeps Modhakam (a traditional type of sweet)
He who has ears that resemble a hand held fan,
He who wears a chain-like ornament around his waist,
He who is short in stature,
He who is the son of Parameshwar,
O Lord Vinayaka who is all the above and he who always removes our obstacles,
We worship your Divine Feet.
Gajavaktram Sura-shreshtam
Karna-chaamara-bhooshitam
Paashaankusha-dharam Devam
Vandeham Gana-naayakam
I bow before that God, who is the leader of Shiva’s ghosts, whose face resembles that of an elephant. Who is supreme among the deities, Who sports ears that look like fans and Who is armed with noose and goad.
Ekadantam Mahakayam
Lambodara Gajananam
Vigna Nashakarma Devam
He Rambam Prana Mamyaham
I bow to that God, Who has one tusk, one Who has a large body, one Who has a big stomach, one Who has the face of an elephant; He who destroys all obstacles and Who is also called Herambh (beloved of the Mother).
Guru Shlokam
Gurur Brahma Gurur Vishnu
Gurur Devo Maheshvarah
Guru Shakshat Param Brahma
Tasmai Sri Gurave Namah
Know The Guru To Be Brahma Himself. He Is Vishnu. He Is Also Shiva. Know Him To Be The Supreme Brahman, And Offer Thy Adoration Unto That Peerless Guru.
Saraswathi Shlokams
Saraswathi Namastubhyam
Varade Kamarupini
Vidyarambam Karishyami
Siddhir Bhavatu Me Sada
Sanskrit to English Word Meaning
Saraswathi- O Goddess of Knowledge Saraswathi, Namstubhyam-salutatiosn to you; varade-one who gives boons; kamarupini- one who fulfills desires; vidyarambaham-to begin my studies; karisyami-I am going; siddhirbhavatu-may there be accomplishment; me- for me; sada- always.
Translation
O Goddess Saraswathi; salutations to you, the giver of boons, the one who fulfills desires. I shall begin my studies. May there always be accomplishment for me.
Brief Explanation
This prayer is chanted before beginning a class or at the beginning of one’s studies so that all learning may resolve in knowledge alone. It is addresses to Goddess Saraswathi, who symbolizes all forms of knowledge, including the knowledge of the performing arts. Knowledge is a fundamental pursuit of human life, and a life of study and learning provides nourishment and discipline to the human intellect. In the Vedic culture, study is considered one’s duty.
Krishna Shlokams
Krishnaya Vasudevaya
Devaki Nanda Nayacha
Nandagopa Kumaraya
Sri Govindaya Namo Namaha
I bow and pray to lord Krishna, son of Vasudeva and Devaki, also the son of Nandagopa, who takes away sorrows, sufferings, pain and trouble.
Vasudeva sutam devam
Kamsa-Chanoora mardanam
Devaki parama-anandam
Krishnam vande Jagatgurum
I do vandana (glorification) of Lord Krishna, the resplendent son of Vasudev, who killed the great tormentors like Kamsa and Chanoora, who is a source of greatest joy to Devaki, and who is indeed a world teacher.
Mookam karoti vaachalam
Panghum langhayate girim
Yat kripa tam-aham-vande
Paramananda Madhavam
Explanation
Lord Krisna is the avatara of Lord Visnu who personifies ananda,joy.He established dharma and also gave us the teaching of the Bhagavad Gita.
Translation
Mukam(mute) karoti(makes) vacalam(eloquent), Pangum(lame) langhayate(cross) girim(mountain), yatkrupa (whose grace) tamaham vande(I salute Him), paramananda (one whose form is ananda) madhavam (Lord Krisna).
Vishnu Shlokam
Shanta Karam Bhujaga Shayanam
Padmanabham Suresham
Vishvadharam Gagana Sadrsham
Megha Varnam Shubhangam
Lakshmi Kantam Kamala Nayanam
Yogibhir Dhyana Gamyam
Vande Vishnum Bhava Bhaya Haram
Sarva Lokaiaka Natham
I adore Vishnu, the embodiment of Peace, who sleeps on the serpent,
Whose naval is the lotus of the Universe
Who is the Lord of the Gods, who is the support of the Universe, Who is in the form of Space (the Omnipresent)
Whose color resembles that of clouds, Whose body is auspicious
Who is the Lord of Lakshmi, whose eyes are like lotuses
Who is attainable by Yogis through meditation
Who is the destroyer of the fear of birth and death
And who is the One Lord of all the Worlds
Rama Shlokam
Ramaya Rama Bhadraya
Ramachandraya Vedhase
Raghu Nathaya Nathaya
Sitayah Pataye Namaha
To Rama, Ramabhadra, Raghunatha(These are different names of Lord Rama), the Lord, the Consort of Seetha, our salutations to him.
Sri Rama Rama Rameti
Rame Raame Manorame
Sahasra Nama Tat Tulyam
Rama Nama Varanane
Lord Shiva told this shloka to Parvati I meditate upon Sri Ram as Sri Rama Rama Rama, the thrice recital of Rama’s name is equal to Recitation of the thousand names of Lord Vishnu (Vishnu Sahasranama)
Shiva Shlokam
Sivam Sivakaram Shantam
Shivat Manam Sivottamam
Shiva Marga Pranetaram
Pranatosmi Sada Sivam
Karpoora-gauram karuna-avataram
Samsara-saaram Bhujagendra-haaram
Sadaa-vasantam Hridaya-aravinde
Bhavam Bhavanee-sahitam Namami
I salute to that Ishwara along with Bhavani (Shiva and parvati) who is as white as Karpur(camphor), an incarnation of compassion, the essence of this world, who wears a bhujagendra(snake or serpent) around his neck and is ever present in the lotus abode of our
hearts.
Maha-Mrityumjaya Shlokam
Om Trayambakam Yajamahe
Sugandhim Pushtivardhanam
Urva-rukamiva Bhandhanaat
Mrityor-mukshiya ma amritat
Om Klim Nama Shivaya
Om Shanthi Shanthi Shanthihi
Sanskrit to English Word Meaning
Tryambakam – three-eyed; Yajamahe – worship; Sugandhim – beautiful smelling; Pusti – well nourished, (prosperity; Vardhanam – increaser; Urvarukam – cucumber; Ive – like; Bandhana – from bondage of worldly attachments; Mrtyor – mortality; Muksiya – may you liberate; Ma- me; Amrat – for the sake of immortality
Translation:
We worship the three-eyed One (Lord Shiva), Who is fragrant and Who nourishes all beings; may He liberate me from death, for the sake of Immortality, even as the cucmber is severed from its bondage of the vine. Om Peace, Peace, Peace
Navagraha Shlokam
Om Namah Sooryaya Chandraya Mangalaya Budhaya Cha
Guru Shukra Shanibhyascha Raahave Ketave Namo Namaha
My Salutations to Soorya (Sun), Chandra (Moon), Mangala (Mars) and Budha (Mercury). I also salute Guru (Jupiter), Shukra (Venus), Shani (Saturn) as well as Rahu and Ketu.
Subramanya Shlokam
Shadaananam Kumkuma-rakta-varnam
Mahaamayam Divya-mayoora-vahanam
Rudrasya Soonam Sura-sainya-natham
Guham Sadaa Sharanam-aham Prapadye
I seek Sharan (refuge) in Guha (one who resides in the cave of the heart; another name for Subramanya), Who has 6 faces, Who adorns the color of Kumkum or Blood (red), one Who is a great warrior (?), one Whose vahana is the divine peacock, one Who is Rudra’s (Shiva’s) son, one Who is the leader of the army of devas.
Devi/Durga Shlokam
Sarva-mangala-mangalye Shive Sarvaartha-sadhake
Sharanye Trayambake Gauri Narayani Namostute
Explanation
Goddess Parvati is the consort of Lord Siva and is worshipped as Sakti. The Puranic literature describes her as having many forms, including Durga, Candi, Kali and Uma.While Siva symbolizes the efficient cause of the creation, Sakti symbolizes the material cause.
Translation
The one who is the auspiciousness of all that is auspicious (sarvamangalamangalye), the consort of Siva (Sive), who is the means of accomplishing all desires sarvarthasadhake), who is the refuge of all (saranye), the three eyed one(tryambake),the fair complexioned one(Gouri), Salutations to you, Narayani(narayani namostute).
Salutations to the consort of Sri Narayana (Sri Lakshmi Devi), who is all auspicisous, who is the Mastress of all, who blesses devotees succeed in their efforts and who is the refuge of all.
Annapoorna Shlokam
Annapoorne Sada poorne, Shankara Pranavallabhe
Gyana Vairagya Sidyartham, Bhikshaam Dehi cha Parvati
Mata cha Parvati Devi, Pita Devo Maheswarah
Baandava Shiva Bhaktyascha, Svadeso Bhuvanatrayam
Annapoorne – the wife of Lord Shiva; She who is full of food; Sadapoorne – who is always full of resources; Sankara – of Lord Sankara(Shiva); Prana – the life-force; energy; Vallabhe – the beloved; Jnana – knowledge; Vairagya – attitude of renunciation; Siddhyartham – to fulfill the purpose of; Bhiksham – alms, food; Dehi – giveus; Namostute – we bow down to You
O Annapurna, Who art ever full, the beloved life-force of Lord Sankara (Shive, O’ Parvathi – grant me alms that I be firmly established in Knowledge and Renunciation. Mother is shakti, father is shiva, relatives are the devotees of shiva and own country is all the three worlds
Lakshmi Shlokam
Ya Devi Sarva Bhooteshu Lakshmi Roopena Samsthita
Namastasyai Namastasyai Namastasyai Namo Namaha
Salutations again and again to the Devi who abides in all beings in the form of good fortune.
Tulasi Shlokam
Yenmoole Sarvatheerthaani Yenmadhye Sarvadevatha
Yadagre Sarva Vedaascha Thulaseem-tham Namamyaham
I bow down to the Tulasi at whose base are all the holy places, at whose top reside all deities and on whose middle are all the Vedas.
Hyagreevar Shlokam
(This sloka is to be recited before children start their daily school work/studies)
Gyaananandamayam Devam
Nirmala Spadikakruthim
Aadaram Sarva Vidyanaam
Hyagreevam Upasmahe
Vidyaarambam begins with a prayer to Sri Hyagreeva (Lord with the Horse’s face) Haya-horse; greeva-neck. You are the presiding deity for all knowledge. We pray to you to bless us with all the knowledge.
Ayyappa shlokam
Bhoota-natha Sadaananda Sarva-boota Dayaapara
Raksha Raksha Maha-bahor Shastre-tubhyam Namo Namaha
Hanuman shlokams
Buddhir Balam Yasho Dhairyam
Nir Bhayatvam Arogata
Ajatyam Vak Patutvam Cha
Hanumat Smaranat Bhavet
By remembering Hanuman, one can gain wisdom, strength, success, courage, fearlessness, lack of ill health, lack of sluggishness, and Oratory skills.
Manoj-avam Maruti Tulya Vegam
Jitendriyam Bhudhi-mataam Varishtam
Vaataatmajam Vaanara-yoota-mukhyam
Sri Ramadootam Sharanam Prapadye OR Sri Ramadootam Shirasaa Namami
I surrender to Hanuman, the messenger of Lord Rama, whose speed is as swift as the mind and as swift as the wind, who has controlled his sense organs and is the most intelligent among the intelligent ones; who is the son of Vayu and the chief of the monkey tribe.
Anjaneyam ati-paata-lananam
Kaanchanaadri Kamaneeya Vigraham
Paarijaata-tarumoola vasinam
Bhavayami pavamana nandanam
Anjana’s son, his face deep red,
His body shining like a golden mountain,
Dwelling always at the root of the Parijata tree,
On him, I meditate; the Wind-god’s son.
Yatra yatra Raghunatha Keertanam
Tatra tatra Krita mastakanjalim
Bhaashpa-vaari paripoorna lochanam
Marutim namada rakshasa-antakam
In all those nooks and corners, where the lord of Raghunath (Rama)* is sung about, In all such nooks and corners is he (Hanuman), With tears flooding from the eyes, Salutations to my Lord Maruthi*, He who saw the end of all evil ones.
Garuda Shlokams
Kumkum-ankita Gaathraaya Kundendu-dhavalaaya cha
Vishnu-vahana Namastubhyam Kshemam Kuru Sadaa Mama
Kalyanam-avahatu Kaamyaphalam Dadaatu
Mishtaanam-avahatu Mrutyum-apaakarotu
Dukhaani Hantu Duritaani Niraakarotu
Gaambheeryam-avahatu Gaaruda-darshanam Me
One whose body adorns the color of Kumkum, one who shines like the bright moon
I bow to the vahana of Vishnu, please bring forth my welfare always.
Bless me with welfare, grant me my wishes
Bless me with bountiful food, make me immortal.
Destroy sadness, remove my obstacles (worries)
Bless me with courage, Hey Garuda, give me your darshan
Kumkumankitha Varnaya Kundendu Davalayacha
Vishnu Vahanamsthubyam Pakshirajaya Thenamaha
One who has the complexion of Kumkum, one who shines like the bright moon
I pray to the Vahana of Vishnu, who is the king of the Birds.
Lamp Shlokam
(This sloka is to be recited while lighting lamp)
Subham Karoti Kalyanam
Arogyam Dhana Sampadah
Shatru Buddhi Vinashaya
Dipa Jyotir Namostute
Sanskrit to English Word Meaning
Subham- auspiciousness; karoti – which brings; kalyanam- prosperity; arogyam- good health; dhanasampadah- abundance of wealth; satrubuddhi- of the intellect’s enemy (ignorance); vinasaya- for the destruction; dipajyotir- that lamplight; namosthuthe- I salute thee.
Translation
I salute the One who is the lamplight that brings auspiciousness; prosperity, good health, abundance of wealth, and the destruction of the intellect’s enemy.
Brief explanation
This prayer is chanted before lighting the lamplight. Light is considered a symbol of auspiciousness, prosperity, and abundance in many cultures. Light brings with it brightness, but how does it destroy the intellect’s enemy? The intellect’s enemy is ignorance, which is likened to darkness. Light removes the darkness and makes it possible to see things clearly.
Deepajyothi Parabrahma
Deepajyothi Janardhana
Deepo me hara tu paapam
Deepaa Jyothir Namostute
I salute the Lord, the sustainer of the creation, in the form of this light. I salute this light (the Lord), may He destroy afflictions resulting from my omissions and commissions.
Prabhata shlokam
Karagre Vasate Lakshmi
Kara Mule Saraswathi
Kara Madhye Tu Govindah
Prabate Kara Darshanam
Sanskrit to English Word Meaning
Karagre-on the tip of your fingers; vasate- dwells; Lakshmi- the Goddess of Prosperity, Lakshmi; karamule- on the base of your hands; Saraswathi- the Goddess of Knowledge Saraswathi; karamadhye- in the middle of your hands; tu-whereas; Govindah-the Lord Govindah; prabhate-in the morning; karadarshanam-look at your palm.
Translation
On the tip of your fingers is Goddess Lakshmi; on the base of your fingers is Goddess Sarasvati; in the middle of your fingers is Lord Govinda. In this manner, look at your palm
Brief Explanation
This is a Morning Prayer called “karadarshana”. One begins the day with this prayer. ‘kara” means the palm of the hand and it stands for the five karmendriyas, or the organs of action. While looking at the palm, one invokes the Lord in the form of various deities, thus sanctifying all the actions that will be done during the day. By acknowledging the Lord as the giver of the capacity to perform actions and as the giver of the fruits of those actions, one sanctifies the actions. Thus, one prays in the morning to reinforce the attitude that all actions are performed as a service to the Lord.
Other shlokas
Brahmaarpanam Brahma Havir
Brahmagnau Braahmanaa Hutam
Brahmaiva Tena Gantavyam
Brahma Karma Samadhina
Sanskrit to English Word Meaning
Brahma- Brahman; arpanam- the means of offering; havih-oblation; brahmagnau-unto the fire that is Brahman; brahmana-by brahman; hutam- is offered; eva- indeed; tena- by him; gantavyam- to be reached; brahma-karma-samadhina-who is abiding in Brahman
Translation
Any means of offering is Brahman, the oblation is Brahman, the fire in which the offering is made is Brahman, and the one who offers is Brahman. Such a person who abides in Brahman indeed gains Brahman
Brief Explanation
This verse from the Bhagavad Gita (chapter 4, verse 24) and is traditionally chanted before meals. Brahman is the name of the Lord, the cause of the whole creation. Looking at the whole creation as an effect, Brahman is seen as the cause of everything. The effect does not exist separate from its cause. This verse likens food that is eaten to an oblation poured into the fire during ritual. By chanting this prayer before meals, the food that is eaten is offered to Brahman, the Lord.
Namochcharan
Asato Ma Sadgamaya
Tamaso Ma Jyotir gamaya
Mrityorma Amritam gamaya
Om Shanti Shanti Shantihi
Sanskrit to English Word Meaning
asato-from unreal; ma-me;sad-to the real; gamaya –lead; tamaso – from darkness (of ignorance), ma-me; jyothih-to light; gamaya-lead; mrtyoh- from death ; amrtam- immortality; gamaya –lead to immortality
Translation
Lead me (by giving knowledge) from the unreal to the real; from darkness (of ignorance) to the light (of knowledge); from death (sense of limitation) to immortality (limitless liberation)
Achutananda Govinda, Namoscharena Beshajak
Nashyanti Sakalan Rogan, Satyam Satyam Vadamyaham
By always chanting the name of the Lord, it will destroy all bad health and disease. What I say is the truth.
Tvameva Mata Cha Pita Tvameva
Tvameva Bandhuscha Sakha Tvameva
Tvameva Vidya Dravinam Tvameva
Tvameva Sarvam mama Deva Deva
O Supreme Lord (deva-dev, Master of all demigods), You are our mother, father, brother, and friend.
You are the knowledge and You are the only wealth. You are our everything.
Om Poornamadah Poornamidam
Poornaat Poornamudachyate
Poornasya Poornamaadaya
Poornameva Vashishyate
That is perfect - this is perfect. What comes from such perfection truly is perfect. What remains after perfection from perfection is yet perfect. May there be peace, peace and perfect peace.
Sarve Bhavantu Sukhinaha
Sarve Santu Niramayah
Sarve Bhadrani Pashyantu
Mas Kaschid Dhuka Bhag Bhavet
Sanskrit to English Translation
Sarve-all; bhavantu-may be; sukhinah-happy; niramayah-free from disease; badrani-prosprity; pashyantu- may enjoy; ma-not;kaschit- anybody; dukkshbhag-one who suffers; bhavet-may be
Translation:
May all be happy. May all enjoy health and freedom from disease. May all enjoy prosperity. May none suffer.
Brief explanation
These are prayers for the prosperity and welfare of humanity. To achieve anything in life, one has to make an effort and await the results. In addition, many unknown factors and laws influence the outcome of that effort. By praying to the Lord, one acknowledges these laws as the natural order inseparable from the Lord, and one acknowledges the Lord as the giver of all results of actions.
Kaayenavaacha Manasendriyerva
Budhyadmanava Prakrite Swabhavat
Karomi Yadyat Sakalam Parasmai
Narayanayeti Samarpayami
Unto Lord Narayana, I dedicate all the acts that I perform with my body, speech, mind, senses and intellect that are born of deliberation and natural tendencies.
Guru Shlokam
Yasya prasaadaat ahameva Vishnu:
Mayyeva sarvam parikalpitam cha
Itham vijaanaami sadaatma-roopam
Tasyaamkhri padmam pranatosmi nityam
He by whose grace I came to know that I alone am the all-pervading divinity, and on Me alone is everything imposed. This knowledge was bestowed right here in this very life, to the lotus feet of that teacher I always love to do many namaskarams.
Saraswati Shlokams
Yaa kundendu Tushaara-haara-dhavala
Yaa Shubhra-vastraavritaa
Yaa Veena-varadanda manditakara
Yaa Shwetaa Padmaasanaa
Yaa Brahmaachyuta Shankara Prabhritibhihi
Devaihi Sada Vanditaa
Saa maam paatu Saraswatee Bhagavatee
Nih-shesha jaadyaapahaa
Goddess Saraswati Is All White Like The Kunda Blossom, The Moon, Snow, And Pearl. She Is Dressed In Pure White. While Two Of Her Hands Play The Veena, The Two Other Hands Are Poised To Give Boons, And Award Punishments As Needed. She Is Seated On A White Lotus. She Is Ever Worshipped By All The Celestials Including Brahma, Vishnu And Maheshwara. May This Saraswati Remove My Obstacles And Protect Me.
Shiva shlokam
Karacharana Krtam Vak
Kaayajam Karmajam Va
Sravana Nayanajam Va
Maanasam Va Aparaadham
Vihitam Avihitam Va
Sarvame Tat Kshamasva
Jaya Jaya Karunabdhe
Sri Maha Deva Shambo
Sanskrit to English word meaning
Kara-hands; charana-feet, krtham-done; vak-organ of speech;kayajam-of the physical body;karmajam-born of the performace of actions; va-or;sravana-nayana-jam- born of eyes and ears; va- or; manasam- born of mind; va-or; aparadam- omissions and commissions; vihitam-enjoined acts; avihitam-prohibited acts; va-or; sarvametat- all these; kshamasva-forgive; jaya-glory; karunabdhe-ocean of kindness;sri mahadeva-great Lord Shiva; shambo-one hwo causes happiness, Smabhu-Shiva
Translation
Lord, kindly forgive all the omissions and commissions born of my eyes, ears, mind and organ of speech, or done by my hands and feet, and the omissions and commissions in the performance of my duties, wither enjoined or prohibited. Glory to you, Mahadeva, the one who is the ocean of kindness and the cause of happiness.
Before going to sleep, one ends the day with this prayer. One asks the Lord for forgiveness for inappropriate actions that one may have knowingly or unknowingly done during the day.
O Lord, kindly forgive the wrong actions I have done knowingly or unknowingly, either through my organs of action(hands, feet, speech) or through my organs of perception (ear, eyes) or by my mind. Glory unto Thee, Oh Lord, who is the ocean of compassion.
Rama Shlokam
Neelambuja shyamala komalaangam
Sita-samaaropita vamabhagam
Paanau-mahaa-saayaka charu-chaapam
Namami Raamam Raghu-vamsha naatham
I do namaskarams to Lord Rama, who was the best amongst the great kings of Raghu-kula, who wields his great bow and arrows, who has a complexion and softness like that of a blue-lotus, and on whose left sits Goddess Sitaji, his dear consort.
Devi shlokams
Maanikya-veenam Upalaalayanteem
Madaalasaam Manjula-vagvilaasaam
Maahendra-neela-dyuti Komalaangeem
Maatanga-kanyaam Manasaa-smaraami
She who plays a Veena* of emerald,
She who is tired with activity,
She who can talk honeyed words,
She who is beautiful,
She who is the daughter of Matanga*,
She who is pretty beyond compare,
I meditate on Thee.
*Veena- a musical instrument
*Matanga- A sage of ancient times
Chaturbhuje Chandra-kalavathamse
Kuchonathe Kumkuma-raga-shone
Pundreshu Pashaankusha Pushpabaana Haste
Namaste Jagatega Mataha
Oh, you with the four arms, wearing the digit of the moon,
With raised breasts, whost face is the color of kumkum,
Holding the bow of sugar cane, the pasa, the ankusa and the five flower arrows
I bown down to you, who are the One Mother of the Universe
Eka Shlokam Ramayanam
Poorvam Rama-tapo-vanaadi-gamanam Hatva Mrugam Kaanchanam
Vaidehee-haranam Jatayu-maranam Sugreeva-sambhashanam
Balee-nigrahanam Samudra-taranam Lankapuri-daahanam
Paschaat Raavana-kumbhakarna-hananam Etatdhi Ramayanam.
Lord Rama went to the forest in order to fulfill the promise his father had given to one of his wives (Kaikeyi). In the forest, Seeta was attracted by the golden deer and Rama went after it. At that time, the wicked Ravana kidnapped Seeta. Jatayu tried to defend Seeta and save her, but was killed by Ravana. Lord Rama then befriended Sugriva and killed Vali, the unrighteous. He crossed the ocean and entered the city of Lanka. He then destroyed the city of Lanka, killed the wicked demons Ravana and Kumbhakarna and set Seeta free. This is the story contained in the Ramayana.
Eka Shlokam Bhagavatam
Aadau Devakidevi-garba-jananam Gopee-grihe Vardhanam
Maaya-pootana-jeeva-ta apa-haranam Govardhanodhaaranam
Kamsachchedana-kauravaadi-hananam Kuntisutaa-paalanam
Etat-Bhagavatam Purana-kadhitam SriKrishna-leelamritam
In the beginning, Krishna was born from Devaki’s womb, he grew up in the house of Gopikas. Then he slayed Maya and Pootana, sanctified Govardhana mountain. He slayed Kamsa, ended the Kauravas, took care of Kunti’s sons. This is the leela (?) of Krishna that is narrated in Bhagavatam in the Puranas
Vishnu Shodasha Nama Shlokam (16 names)
This sloka reveals the 16 different names of Vishnu that one must chant when doing different activities in one’s life
Aushadhe Chintayét Vishnum Bhojané cha Janardanam
Shayane Padmanabham cha Vivahé cha Prajapatim
While taking medication remember Vishnu. Consuming food – Janardana
Sleeping remember – Padmanabha, during wedding – Prajapati
Yudhe Chakradharam Devam Pravase cha Trivikramam
Naraayanam Tanur-tyagé Sreedharam Priya-sangamé
At war – Chakradhari, Travel – Trivikrama
Death bed – Narayana, when meeting loved ones – Sreedhara
Du-swapne Smara Govindam Sankate Madhusoodanam
Kaanane Naarasimham cha Paavake Jalashaayinam
Bad dreams remember Govinda, in troubled times – Madhusoodana
In a forest remember Narasimha, In the midst of fire remember Jalashayina
Jalamadhye Varaham cha Parvate Raghunandanam
Gamane Vamanam chaiva Sarva-kaaryeshu Madhavam
In the middle of water (water activities or travel ) – Varaha, On a mountain (trekking) – Raghunandana (Rama). Travel by foot – Vamana, when you start any deed remember Madhava.
Shodashaitaani Naamani Pratarudhaya ya: padeth
Sarva-papa-vinirmukhto Vishnu-loke Maheeyate
One who reads these 16 names every morning will be rid of all sins and will attain Vishnu loka (Moksha).
Ganesha Dwaadasha Nama shlokam (12 names)
Pranamya Shirasa Devam
Gauriputram Vinaayakam
Bhakataavaasam Smare Nityam
Aayush Kaamartha Siddhaye
Every day, I bow down to that Lord, the son of Gowri, the Lord one who lives in the heart of the devotees, blessing them always with good health and prosperity.
Prathamam Vakratundam Cha
Ekadantam Dwiteeyakam
Thriteeyam Krishna Pingaaksham
Gajavaktram Chaturthakam
Starting from here the twelve names of Ganesha are mentioned and he is worshipped in those different forms. The first as the Lord with the curved trunk; second, as the one with only one tusk, third, as the one with black (red/brown) eyes, fourth, as the one with giant structure.
Lambodaram Panchamaam Cha
Shashtam Vikatameva Cha
Saptamam Vighnaraajendram
Dhoomravarnam Tathaashtamam
Fifth, as the one with a big (long) stomach, six, as the one with a huge body Seven, as the remover of obstacles, eight, as the one with smoke gray color
Navamam Phaalachandram Cha
Dasamam Tu Vinaayakam
Ekaadasam Ganapatim
Dvaadasam Tu Gajaananam
Ninth, as the one with moon on the front of His head, tenth, as the foremost leader, eleventh, as the leader of the ganas, twelfth as the one with elephant face.
Dvaadasaitaani Naamaani
Trisandhyam Yah Pathernnarah
Na Cha Vighna Bhayam Tasya
Sarva Siddhikaram Prabho
Any person, who remembers these twelve names of Ganesha, three times in a day, will have all their obstacles and fear removed and will attain success. (This group of verses is said to be sage Narada's offering to Lord Ganesh.)
Vidyarthi Labhate Vidyaam
Dhanaarthi Labhate Dhanam
Putrarthi Labhate Putraan
Mokshaarthi Labhate Gatim
Anyone seeking knowledge (students) will receive knowledge, one who seeks wealth will receive wealth, one who seeks progeny, will be blessed with offsprings, one who seeks moksha shall attain salvation.
Japet-Ganapati Stotram
Shatbhir-masaihi Phalam Labeth
Samvatsarena Sidhim cha
Labhate Na-atra Samshayaha
If you recite Ganapathi’s Stotram, you will reap the fruits for all the seasons and within the year you will achieve, without doubt, what you desire.
Ashtebhyo Brahmanebhyascha
Likhitva ya: Samarpayet
Tasya Vidya Bhavet-sarvaa
Ganeshasya Prasadataha
With the blessing of Lord Ganesha, One who gets this sloka written by eight Brahmins, will be blessed with knowledge and power of learning forever.
Ithi Narada Purane Shri Ganesha Stotram Sampoornam
Thus ends the song of praise of Lord Ganesha composed by Narada.
Navagraha Sloka
(this is a dyana shlokam for all Navagrahas)
aarogyam pradhathu noh dinakaraha
chandroh yasho nirmalam
bhoodim bhoomisudhaha sudhaam sudhanyaha
pragnyaam gurur gowravam kaanya
komala vaak vilaasa madhulam
mandho mudham sarvadha
raghur bhaahubalam virodha shamanam
ketuhu kulasyonadhim
Let us pray to Lord Surya who bestows well-being and health
Let us pray to Lord Chandra to bestow eminence and recognition
Let us pray to Lord Kuja to bestow opulence and prosperity
Let us pray to Lord Bhudhan to bless us with astuteness and wisdom
Let us pray to Lord Guru for knowledge and good judgment
Let us pray to Lord Shukra for graciousness and enhancement
Let us pray to Lord Shanishwara for harmony and contentment
Let us pray to Lord Rahu for vigour and valour
Let us pray to Lord Ketu for progeny, kith and kin
Surya or Sun is the most powerful living God - whom everyone can see, perceive and pray. Though he is visible, he also has been presented in a variety of forms. Lord of this planet is God Siva
Chandra or Moon is a lovable God - Pleasing to the children as well as elders, universally appealing to everyone whatever may be the religion. Goddess Parvathi rules the planet.
Angaraka or Mars is regarded as a God of martial character, red in every aspect. Even the Romans held him as their Guru. He is the Son of Earth and is ruled by Lord Subramanya.
Budha or Mercury is considered as the greatest among the wise. This Devata bestows wisdom and wealth on his devotees. He is ruled by Lord Maha Vishnu.
Brihaspati is the Guru (Jupiter). He results in a cure from ailments and helps one to ward off his/her sins and gives strength, valour, longevity, etc. He grants the boon of fatherhood to the childless, good education (Vidya). He is ruled by Lord Dakshinamurthy.
Sukra or Venus is the bestower of long life, wealth, happiness, children, property and good education. He is ruled by Goddess Mahalakshmi.
Saniswara or Saturn, is generally known to affect one adversely on occasions when he occupies certain positions in one's horoscope. A prayer to him, especially on Saturdays, is said to mitigate the hardships one will have to face during these periods. Saniswara is considered equally a bestower of all benefits to the devotees who pray sincerely to him. He is ruled by Lord Yama.
Rahu is instrumental in strengthening one's power and converting even an enemy into a friend. He is ruled by Goddess Durga.
Ketu brings prosperity to the devotee's family. He grants good health, wealth, cattle and all around prosperity. He is ruled by Lord Ganesha and Indra
Dashavathara Shlokam
Vedaanuddharate Jagannivahate Bhoogolam Udbibhrate
Daityam Daaryate Balim Chhalyate Kshatrakshayam Kurvate
Paulaastyam Jayate Halam Kalyate Kaarunyamaatnavate
Mlechchhaan Moorchyate Dashaakrutikrute Krishnaya
Tubhyam Namah
The Ten incarnations of Lord Hari are described in the above stanza:
Vedaanudharate – Matsya; Jagannivahate – Kurma; Bhoogolom udbibhrate – Varaha; Daityam Daaryate – Narasimha; Balim Chhalyate – Vamana;
Kshatrakshayam Kurvate – Parashuraam; Paulastyam Jayate – Rama; Halam Kalyate – Balarama; Kaarunyamaatnavate – Buddha; Mlechchhaan Moorchyate – Kalki; These are the 10 forms of Krishna (Lord Hari)
SHRI NAMA RAMAYANAM
1. BALA KAANDAM
SHUDHA BRAHMA PARATPARA RAM
Lord Rama, Who is Pure and absolute Brahman,
KALATHMAGA PARAMESHWARA RAM
Rama, the essence of Time, the Lord Supreme,
SHESHADALPA SUKANITHRITHA RAM
Rama, blissfully reposing on Shesha as his bed,
BRAHMATYAMARA PRARTHITHA RAM
Rama, worshipped by all Gods, beginning from Brahma
CHANDAKIRANAKULA MANDANA RAM
Rama, who adorned the solor race,
SHRIMATH DASHARATHA NANDANA RAM
Rama,(Who manifested as) the Son of Dasaratha,
KOUSALYA SUKAVARTHANA RAM
Rama, who enhanced the (peace and) happiness of Kaushalya (His mother),
VISHVAMITHRA PRIYATHANA RAM
Rama, the beloved wealth of Viswamitra (sage teacher)
GORA THADAKA KATHAKA RAM
Rama, Who destroyed the (demoness) Tataka, the ferocious,
MARICHATHI NIPATHAKA RAM
Rama, Who(also) overcame the demons Maricha and others,
KOUSHIKA MAKA SAMRAKSHAKA RAM
Rama, Who protected the sacrifice of the Sage Kaushika,
SHRIMATH HALYOTHARAKA RAM
Rama, Who gave Salvation to Ahalya,
GOUTAMA MUNI SAMPOOJITHA RAM
Rama, Who was worshipped by sages like Gautama,
SURAMUNIVARAGANA SAMSTHUTHA RAM
Rama, Who was Praised By great Gods and sages alike,
NAVIKATHAVITHA MRUTHAPATHA RAM
Rama, Who(having very) soft feet, was carried across water by a boatman,
MITHILAPURAJANA MOHAKA RAM
Rama, Who was the object of infatuation of the citizens of Mithila,
VIDEHA MANASA RANJAKA RAM
Rama, Who was source of great joy for Janaka’s mind,
THRIYAMBAKA KARMUKA PANCHAKA RAM
Rama, Who broke the bow of Siva (which others could not lift),
SEETHARPITHA VARAMAALIKA RAM
Rama, Who was offered the garland by Sita (in Marriage)
KRUTHAVAIVAHIKA KOUTHUKA RAM
Rama, Who was applauded by all for this wonderful marriage,
BARGAVA DARPA VINACHAKA RAM
Rama, Who chastised the pride of Bhargava,
SHRIMATHYODHYA BALAKA RAM
Rama, Who Protected the Citizens of Ayodhya
RAMA RAMA JAYA RAJARAM
RAMA RAMA JAYA SITARAM (Repeat both lines 2 times)
Shrimad: “ having divine Grace” used throughout text as term of respect
Ahalya: A sage who had been turned into stone by curse of the irascible yogi, Durvasa
-Gana : means “Crowds of “ or Congregations of” … throughout this text
Videha : “Without body-idea “ --- here it may thus mean “Janaka” or “those who have transcended body – Consciousness. Bhargava : Parasuram – the haughty champion of the Brahmins.
2. AYODHYA KAANDAM
AGANITHA GUNA GANA BHOOSHITHA RAM
Rama, endowed with innumerable divine qualities,
AVANEE THANAYAA KAAMITHA RAM
Rama, sought in marriage by the daughter – of Earth(sita),
RAGAA CHANDRA SAMAANANA RAM
Rama, bright as the moon on a pitch dark night,
PITHRU VAAKYA SRUTHA KAANANA RAM
Rama,Who while in the forest literally followed His father’s Commands,
PRIYA GUHA VINIVEDHITHA PADHA RAM
Rama, to Whom the beloved Guha surrendered himself at His feet,
THATHKSHALITHA NIJA MRUTHUPATHA RAM
Rama, whose tender feet were gently washed by Guha,
BHARADWAAJA MUKHA NANDHANA RAM
Rama, Who brought great delight to Bharadwaja,
CHITHRA KUTAADHRI NIKETHANA RAM
Rama, Who resorted to the Chitrakut mountain,
DHASARATHA SANTHATHA CHINTHITHA RAM
Rama, Who was constantly remembered bt Dasaratha,
KAIKEYEE THANA YAARTHITHA RAM
Rama, Who was venerated By Kaikeyi’ Son Bharatha,
VIRACHITHA NIJA PITHRU KARMAKA RAM
Rama, Who performed devotedly (though in exile) His parents last rites,
BHARATHAARPITHA NIJA PAADHUKA RAM
Rama, Who gave his own sandals to Bharata.
RAMA RAMA JAYA RAJARAM
RAMA RAMA JAYA SITARAM (Repeat both lines 2 times)
3. AARANYA KAANDAM
DHANDA KAAVANA JANA PAAVANA RAM
Rama, the Savior of the people of the forest Dandaka,
DHUSHTA VIRAAGHA VINAASANA RAM
Rama, Killer of the mischievous Rakshasha, Viradha,
SARA BHANGA SUDHEEKSHINA AARCHEETHARAM
Rama, worshipped by the rishis Sharabhanga and Sutikshna,
AGASTHYA NUGRAHA VARDHITHA RAM
Rama, who was helped towards greatness by Agastya’s (a sage’s) kindness,
KRUDHRAA DHIPA SAM SEVITHA RAM
Rama, Who was served by the birds king (Jatayu)
PANCHA VATEE THATA SUSTHITHA RAM
Rama, Who lived happily in the edge of the forest Panchavati,
SOORPANAKAARTHI VIDHAAYAKA RAM
Rama,Who was the cause of Shurpanakha’s misery,
KHARA DHOOSHANA MUKHA SOODHAKA RAM
Rama,Who dried up the faces of (killed) the demons Khara and Dushana (“avengers” of Shurpanakha),
SEETHA PITHA HARI NAANUGA RAM
Rama, Who followed the deer that was dear to Sita,
MAAREECHAARTHI KRUDHAA SUGA RAM
Rama, Who caused by his arrows, Maricha’s (a Rakshasa’s )suffering
VINISHTA SEETHAAN VESHAKA RAM
Rama, the Seeker of the stolen Sita,
KRUDHRAADHIPA GATHI DHAAYAKA RAM
Rama, Who was the giver of Salvation to jatayu
SABAREE DHATHA PALAASANA RAM
Rama, Who are the Fruits given by Shabari,
KABANDHA BAAHUCH CHEDANA RAM
Rama, Who cut off the arms of Kabandha (a Rakshasa)
RAMA RAMA JAYA RAJARAM
RAMA RAMA JAYA SITARAM (Repeat both lines 2 times)
RAKSHASHA = Demon (enemies of Rama)
Shurpanakha : Sister of Ravana, (demon king of Ceylon) whose nose Lakshmana Cut off because she was about to swallow Sita.
Shabari : An aged hermitess who had waited for Rama since youth, and kept fruits for Him.
4. KISHKINDA KAANDAM
HANUMATH SEVITHA NIJA PADHA RAM
Rama, Whose own feet were served by Hanuman,
NATHA SUGREEVA BHEESHTADHA RAM
Rama, Who fulfilled the desires of the humble Sugriva (King of the monkeys)
GARVITHA VAALI SAMHAARAKA RAM
Rama, the Killer of Proud Vali,
VAANARA DHOOTHA PRESHAKA RAM
Rama, Who sent the monkey-messengers (to Ceylon),
HITHAKARA LAKSHMANA SAMYUTHA RAM
Rama, always accompanied by Lakshmana (doer of good)
RAMA RAMA JAYA RAJARAM
RAMA RAMA JAYA SITARAM (Repeat both lines 2 times)
Humble: here implies “taking refuge at Rama’s feet”
5. SUNDARA KAANDAM
KAPIVARA SAMTHATHA SAMSRUTHA RAM
Rama, Whom the great monkey (Hanumaan) always meditated on,
THATHGATHI VIGHNA DHVAMSHAKA RAM
Rama, by Whom his journey’s obstacles were destroyed
SEETHAA PRAANAA DHAARAKA RAM
Rama, the Refuge of Sita’s life(Prana)
DHUSHTA DHASAANANA DHOOSITHA RAM
Rama, by the wicked Ten-faced Ravana reviled,
SISHTA HANUMADH BHOOSITHA RAM
Rama, by the good natured Hanumaan praised,
SEETHAA VEDHITHA KAAKAA VANA RAM
Rama, (Who heard), told by Sita, (the story of) the Crow’s rescue,
KRUTHA CHOODAAMANI DHARSANA RAM
Rama, Who saw the Crest – jewel (of Sita) (brought by Hanumaan)
KAPI VARA VACHANA SWASTHITHA RAM
Rama, Whom Hanuman’s words comforted.
RAMA RAMA JAYA RAJARAM
RAMA RAMA JAYA SITARAM (Repeat both lines 2 times)
“His” (Hanuman’s) “journey” : “movements” = his journey to ceylon
“Crow’s rescue: The crow jayanta wanted to injure Sita, hence Hanuman was about to kill the bird, but Sita saved its life.
6. YUDDHA KAANDAM
RAAVANA NIDHANA PRASTHITHA RAM
Rama, Who went to kill Ravana,
VAANARA SAINYA SAMAAVRUTHA RAM
Rama, by mionkey soldiers accompanied
SOPITHA SARIDHEE SARTHITHA RAM
Rama, to whom (the king of) dried up Ocean prayed,
VIBHEESHANAA BHAYA DHAAYAKA RAM
Rama, Who gave Bibhishana freedom from fear,
PARVATHA SETHU NIBANDHAKA RAM
Rama, Who with mountains built a bridge (to ceylon),
KUMBHA KARNA SIRA CHEDAKA RAM
Rama, Who severed Kumbhakarna’s head( from Body),
RAAKSHASA SANGHA VIMARDHANA RAM
Rama, the killer of a host of Rakshasas,
AHI MAHI RAAVANA CHAARANA RAM
Rama, Who pushed down Ahi-Ravana into the nether-World,
SAMHRUTHA DHASA MUKHA RAVANA RAM
Rama, Who killed the ten-faced Ravana,
VIDHI BHAVA MUKHA SURA SAMSTHUTHA RAM
Rama, Who was praised by the gods, led by Brahma (VIDHI) and Siva (BHAVA)
SWASTHITHA DHASARATHA VEEKSHITHA RAM
Rama, Who was seen by the Sky-dweller Dasharatha,
SEETHAA DHARSANA MODITHA RAM
Rama, Who was happy to see Sita (after Conquering Ceylon)
ABHI SHIKTHA VIBHEESHANA NATHA RAM
Rama, to whom Bibhishana bowed (i.e became His vassal) after being crowned,
PUSHPAKA YAANAA ROHANA RAM
Rama, Who travelled well in vehicle called Pushpaka
BHARADHWAJAABHI NISHEVANA RAM
Rama, Who was served well by Bharadwaja,
BHARATHA PRAANAA PRIYAKARA RAM
Rama, Who did things pleasing to the heart of Bharata,
SAKETHA PURI BHOOSHANA RAM
Rama, Ornament of the city Saketa (=Ayodhya)
SAKALA SVEYA SAMAANATHA RAM
Rama, to Whom all His own(relations) submitted,
RATHNA LASATH PEETHASTHITHA RAM
Rama, Who sat on the jewel – bedecked throne,
PATTAABHI SHEKA LAMKRUTHA RAM
Rama, decorated with garlands for coronation,
PAARTHIVA KULA SAM MAANITHA RAM
Rama, by many kings honored,
VIBHEESHANAAR PITHA RANGAKA RAM
Rama, to Whom Bibhishana gave many varieties of offerings,
KEECHAKULA NUGRUHAKARA RAM
Rama, Who showed grace (anugraha) to all (many)monkeys,
SAKALA JEEVA SAMRAKSHAKA RAM
Rama, the Protector of all Jivas (creatures),
SAMASTHA LOKAA DHAARAKA RAM
Rama, Who is the basis (support) of all the World.
RAMA RAMA JAYA RAJARAM
RAMA RAMA JAYA SITARAM (Repeat both lines 2 times)
Prayed: i.e an appeal to Rama to repair damage done when He dried up the Ocean to cross to Ceylon.
Bibhishana : Youngest brother of Ravana, exiled for his devotion to Rama
Kumbhakarna : Second Brother of Ravana
AHI-RAVANA : was grandson of Ravana. Rama “pushed him down” into neither world (MAHI) instead of killing Him.
Dasharatha : i.e after his death, saw Rama, from heaven.
7. UTTHARA KAANDAM
AAGATHA MUNI GANA SAMSTHUTHA RAM
Rama, Praised by groups of sages who came to see him,
VISRUTHA DHASA KANDOTH BHAVA RAM
Rama, Who head (from the sages) of Ravana’s birth,
SEETHA LINGANA NIRVRUTHA RAM
Rama, Happy in Sita’s embrace,
NEETHI SURAKSHITHA JANA PADHA RAM
Rama, Who preserved (ruled) with impartiality His Kingdom,
VIPINA THYAAJITHA JANAKAJA RAM
Rama, Who banished (renounced) to the forest, Janaka’s daughter (Sita),
KAARITHA LAVANA SURA VADHA RAM
Rama, Who caused lavana’s death,
SVARGATHA SAMBUKA SAMSTHUTHA RAM
Rama, Whom Shambuka praised before going to heaven (dying)
SVATHA NAYA KUSA LAVA NANDITHA RAM
Rama, Who got much joy (by meeting) His Own sons, Kusha and Lava
ASVAMEGHA KRATHU DHEEKSHITHA RAM
Rama, Who was initiated into the Horse – Sacrifice,
KAALA VEDITHA SURA PADHA RAM
Rama, to Whom Kala(god of Time) spoke about His divinity,
AAYODHYAKA JANA MUKTHIDHA RAM
Rama, Giver of Liberation to ayodhya’s people,
VIDHI MUKHA VIBHUDHA NANDAKA RAM
Rama,Who gave joy to the Gods, Led by Brahma,
THEJO MAYA NIJA ROOPAKA RAM
Rama, Whose own form if full of luminosity,
SAMSRUTHI BANDHA VIMOCHAKA RAM
Rama, the Loosener of the World’s
DHARMA STHAAPANA THATH PARA RAM
Rama, engaged in establishing Dharma,
BHAKTI PARAAYANA MUKTHIDHA RAM
Rama, Giver of Liberation to devotees,
SARVA CHARAA CHARA PAALAKA RAM
Rama, Protector of all moving and unmoving,
SARVA BHAVAMAYA VAARAKA RAM
Rama, Curer of all world’s ills,
VAIKUNTAALAYA SAMSTHITHA RAM
Rama, established in His home of Vaikuntha,
NITHYAA NANDTHA PADHA STHITHA RAM
Rama, Who lives in the State of eternal bliss
107. RAMA RAMA JAYA RAJA RAM
Rama, Victory to Rama, the King
108. RAMA RAMA JAYA SEETHA RAM
Rama, Victory to Rama, Sita’s Ram
RAMA RAMA JAYA RAJARAM
RAMA RAMA JAYA SITARAM (Repeat both lines 2 times)
“Ravana’s” : “Ten –throated…”
“Lavana’s” : Rama had his youngest brother Satrughna, kill Lavana (as Asura) “His Divinity”, i.e that He soon would have to go back (dying) to his own state as Vishnu. “ ”: Samsara Lit: “Those in devotion – engaged”
Namaavali
LORD GANESHA
OM SUMUKAAYA NAMAH
OM EKADANTAAYA NAMAH
OM KAPILAAYA NAMAH
OM GAJAKARNAKAAYA NAMAH
OM LAMBODARAAYA NAMAH
OM VIKATAAYA NAMAH
OM VIGNARAJAAYA NAMAH
OM GANAATI PAAYA NAMAH
OM DHOOMRA KETAVE NAMAH
OM GANA DHYAKSHAAYA NAMAH
OM PHALA CHANDRAAYA NAMAH
OM VAKRATHUNDAAYA NAMAH
OM SKANDA POORVAJAYA NAMAH
OM SOORPA KARNAAYA NAMAH
OM HE RAMBHAAYA NAMAH
OM GAJANANAAYA NAMAH
OM SRI MAHAGNAPATAYE NAMAH
OM SHANTI SHANTI SHANTIH
LORD VISHNU
OM ACHUTAAYA NAMAH
OM ANANTHAAYA NAMAH
OM GOVINDAAYA NAMAH
OM KESAVAAYA NAMAH
OM TRIVIKRAMAAYA NAMAH
OM NARAYANAAYA NAMAH
OM VAMANAAYA NAMAH
OM MADHAVAAYA NAMAH
OM SREEDHARAAYA NAMAH
OM HRISHIKESAAYA NAMAH
OM VISHNAVE NAMAH
OM PADMANABHAAYA NAMAH
OM MADHUSOODANAAYA NAMAH
OM DAMODHARAAYA NAMAH
OM SRI HARAAYA NAMAH
OM SHANTI SHANTI SHANTIH
Monday, May 16, 2011
Saturday, May 14, 2011
శ్రీ ఆది శంకరాచార్య - ప్రతి సంగ్రహం (Sree Adi Shankaraacharya - A Brief Transcript)
ముమూక్షువులు సంధ్యావందనం ఆచరిస్తూంటారు, సూర్యునికి ఆర్ఘ్యం ఇస్తూంటారు.
मित्रस्य चर्षणी धॄत: श्रवो देवस्य सानसिम् । सत्यं चित्रश्रवस्तमम्॥
మిత్రస్య చర్షణీ దృత: శ్రవో దేవస్య సానసిం।
సత్యం చిత్ర్రశ్రవస్తవం ॥[ఋగ్వేదం ౩.౫౯.౬;కృష్ణయజుర్వేదం
౩.౪.౧౧.౫;౪.౧.౬.౩;శుక్లయజుర్వేదం ౧౧.౬౨]
मित्रो जनान् यातयति प्रजानन् मित्री दाधार पॄथिवीमुहद्यम्।
मित्र: कॄष्टीरनिमिषाभिचष्टे सत्याय हव्यं घॄतवद्विधेम॥
మిత్రో జనాన్ యాతయతి ప్రజానన్ మిత్రో దాధార పృధివీముతద్యం।
మిత్ర: కృష్టీరనిమిషాభిచష్టె సత్యాయ హవ్యం ఘృతవద్విధెమ॥
[ఋగ్వేదం ౩.౫౯.౧]
ఇలా చేస్తుండగా రకరకాల మార్గాలావారు అనగా శైవులు, జైనులు, బౌద్ధులు తమతమ శ్రవంతులతో, భాష్యాలతో సంచరిస్తూ ఉంటారు.(ఇది ఆనాటి దేశాకాలమానాల్ని ప్రతిబింబించటంకొరకు)
శివగురు గాయత్రీ మంత్రంతో స్నానమాచరిస్తూ ఆ సూర్యభగవానుకి అర్ఘ్యం ఇస్తూ ఉంటాడు. ఇంతలో, ఆర్యాంబ, శంకరుల తల్లి, తులసికోటలో నీరుపోస్తుంటుంది. శివగురు తన సూర్యకార్యం ముగించుకుని ఇంటికిజేరుకుని సంధ్యావందనానికి
ఉద్యుక్తుడైన సమయంలో, మృత్యువు వచ్చి, కార్యాలూ అన్నీ అయ్యాయా అని అడిగితే, అయ్యాయి అని జవాబిచ్చిన శివగురునితో ఇలా అంటాడు మృత్యువు "అంత్యేచ సర్వం కృష్ణార్పితం, ఏమంటారు" అని, వెళ్లిపోతాడు.
అతను వెళ్లిన వైపు చూస్తున్నంతలో నేపధ్యంలో ఈ శ్లోకం:
परात्मानमेकं जगद्बीजमाद्यं
निरीहं निराकारमोंकारवेद्यम्
పరాత్మానమేకం జగత్బీజమాద్యం
నిరీహం నిరాకారమొంకారవెద్యం |
అలా వెళ్లిపోయిన మృత్యువు కోసం వెతికిన శివగురు, తన నిత్య కర్మలని ముగించుకుని, తనకి ఆ పరమాత్మలో మమేకమయ్యే సమయం ఆసన్నమైందని గ్రహించి కొంచెం భారమైన వదనంతో అక్కడి యజ్ఞజ్యాలల్ని చూసి, తనచితిమంటని ఊహించుకుంటాడు.
యజ్ఞజ్వాల, చితిమంట - జ్వాల మనిషిలోని మాటని, చూపుని మేధని తనలోకి ఇమిడ్చేసుకుంటుంది అని గ్రహించి ఇలా గుర్తిస్తాడు:
यतो जायते पाल्यते येन विश्वं
तमीशं भजे लीयते यत्र विश्वम्
యతో జాయతే పాల్యతే యేన విశ్వం
తమీషంభజే లీయతే యేన విశ్వం ॥
అతనికి కనువిప్పు కలుగుతుంది. తన పుత్రుణ్ణి పిలిచి, ఇలా చెప్తాడు "ఇదమస్య శరీరం అశాశ్వతం, అహం గమిష్యామి శాశ్వతం పదం". ఇలా చెప్పి మృత్యుని మితృడిలా భావించు అని చెప్పి, తాను నేర్పిన శ్లోకాన్ని చెప్పమని
చెప్తాడు. శంకరులు ఈ శ్లోకాన్ని పఠిస్తూంటారు
"आकाशात पतितं तोयं यथा गच्छति सागरम्
सर्व देव नमस्कारः केशवम् प्रति गच्छति"
"ఆకాశాత్ పతితం తోయం యధా గచ్ఛతి సాగరం
సర్వ దేవ నమస్కార: కేశవం ప్రతి గచ్ఛతి"
ఈ శ్లోకం చెప్పేలోపే శివగురు ఆ కేశవునిలో కలసిపోతాడు.
నియమానుసారం వేదాధ్యనానికి ఉద్యుక్తులౌతున్నప్పుడు "ప్రజ్ఞాన శర్మ" మితృడిలా జత చేరుతాడు శంకరులతో. మృత్యు, ప్రజ్ఞాన శర్మ లతో ఉన్న శంకరులు రెండు పక్షులని చూస్తారు, ఒకటి కాకి, ఇంకోటి పావురం.
ఉపనిషత్తుల్లో చిత్రించినట్లుగా, కాకి - చేయువాడు(Doer), పావురం - చూసేది (Observer).
द्वा सुपर्णा सयुजा सखाया समानं वृक्षं परिषस्वजाते ।
तयारन्यः पिप्पलं स्वाद्वत्त्यश्रत्रन्न्यो अभिचाकशीहि ॥
ద్వా సుపర్ణా సయుజా సఖాయా సమానం వృక్షం పరిషస్వజాతె
తయోరన్యా: పిప్పలం స్వద్వత్తి అనశ్నన్నన్యో అభిచాకశీహి
[ఋగ్వేదం ౧.౧౬౪.౨౦].
రెండు పక్షులూ ఒకే చెట్టుపై ఉంటాయి. ఒకటి దొరికిందల్లా తింటూ ఉంటుంది. ఇంకోటి గమనిస్తూ ఉంటుంది. గమనించేదే ఆత్మ అని తెలుసుకుంటారు శంకరులు.
శంకరులు తన మితృలను తన గురువుకి పరిచయం చేస్తారు. సరె, వెళ్లి కూర్చో ఆంటారు గురువు శంకరులతో. ప్రజ్ఞాన శర్మ, మృత్యు గురువుదగ్గరకి వెళ్లి ఆచార్యా, నా పేరు ప్రజ్ఞాన శర్మ, నా పేరు మృత్యు అని విన్నవించుకుంటారు,
ఆయన, అబ్బాయిలూ మృత్యవుకి, జ్ఞానాకీ
శరీరం ఉండదూ, అవి కేవలం మీ పేర్లే అని వెళ్లి కూర్చోండి మీరూనూ అంటాడు. మృత్యు ఇలా అంటాడు - అజ్ఞానులు కేవలం నశ్వరమైన శరీరం గురించి మాత్రమే ఆలోచిస్తారు అని.
ఒకానొక రోజున మాధుకరం కోసం ఓ బీద బ్రాహ్మణ గృహానికి భిక్షకి వెళతారు.
శ్లోకం:
निगमकल्पतरोर्गलितं फलं शुकमुखादमृतद्रवसंयुतम्।
पिबत भागवतं रसमालयं मुहुरहो रसिका भुवि भावुकाः
నిగమకల్పతరోర్గళితం ఫలం శుకముఖాదమృతద్రవసంయుతం
పిబత భాగవతం రసమాలయం ముహురహొ రసికా భువి భావుకా:
Ah (aho), men full of feeling (rāsikāḥ) who have a taste for the beautiful and poetical (bhāvukāḥ) on the earth (bhuvi), drink pibata) constantly (múhur) till dissolution (ā-layam) the elixir or sap (rasam) (called) Śrīmadbhāgavatapurāṇa (bhāgavatam), which consists (samyutam) of the nectarean (amṛta) fluid (dravá) (that came out) from the mouth (mukhāt) of Śúka --the son of Vyāsa-- (śúka) (and is) the fruit (phalam) fallen down (galitam) from the wishing tree (kalpa-taroḥ) (known as) Nigama --i.e. the Veda-s-- (nigama)
ఆ ఇల్లాలు భిక్ష పెట్టటానికి తనవద్ద ఏమీలేక పోవటంతో ఉసిరికాయల్నిని భిక్షలా పెట్టటానికి వస్తుంది. పెట్టి కన్నీరు పెట్టుకుంటుంది. అమ్మా!! మీరు మా అమ్మతో సమానం, దేనికి ఈ కన్నీరు అని అడిగిన శంకరులతో, బిడ్డా, నా పతి, మా కుటుంబ అవసరాలకి సరిపోను పదార్ధాలని మాత్రమే తెస్తారు. ఆయన దృష్టిలో "అవసారానికన్నా ఎక్కువ కూడాబెట్టటం మహా పాపం". అందుకే నీకు ఇంతకన్నా భిక్ష పెట్టలేకపోతున్నా అంటుంది.
ఆ భిక్షతో చలించిపోయిన శంకరులు ఇరవైఒక్క పన్నాలతో ఆ లక్ష్మీదేవిని స్తుతిస్తారు (కనకధారాస్తోత్రం).
अंगं हरे: पुलकभूषण माश्रयन्ती भृगांगनैव मुकुलाभरणं तमालम।
अंगीकृताखिल विभूतिरपांगलीला मांगल्यदास्तु मम मंगलदेवताया:
అంగం హరే: పులక భూషణ మాశ్రయంతీ భృంగాంగనైవ ముకుళాభరణం తమాలమ్ ।
అంగీకృతాఖిల విభూతి రపాంగలీలా మాంగల్యదా౭స్తు మమ మంగళదేవతాయా: ॥
ఆమెవద్దనుండి భిక్షని స్వీకరించిన శంకరులు, ఆ పక్క ఇంటికి వెళ్తారు భిక్ష కోసం.
శ్లోకం:
విజ్ఞానవతితం సర్వం పశ్యత్యాంతర చక్షుషా
కరామలకవద్విశ్వం భూతభవ్య భవత్ప్రభు:
అక్కడ చాలా మంది భిక్షని స్వీకరిస్తూంటారు. శంకరుల వంతువచ్చేసరికి, శంకరులు "మీ భిక్ష నాకు వద్దు" అని వెళ్లి పోతుంటారు. ఏమీ? దేనికి వద్దు అంటున్నావు అని ప్రశ్నిస్తాడు ఆ ఇంటి యజమాని, మీ పొరిగింటివారు ఇలా విశ్వసిస్థున్నారు - "అనవసరమైన దానికన్నా ఎక్కువ కూడాబెట్టుటా పాపం" అని, "కానీ ఇక్కడ మీరు అవసరానికి మించి కూడబెట్టారు, అందుకు" అని భికషని స్వీకరించకుండా తిరిగివెళ్లిపోతారు.
అప్పుడా ధనికుడు నిజం గ్రహించి తన సంపాదనంతా దానధర్మాలు చేస్తాడు.
(కనకధారా స్తోత్రం చదివినప్పుడు కనకం ధారాపాతంగా ఆ బీదరాలి ఇంట కురిసింది అని అందరూ అంటారు. కానీ నాకు అది అంతగా అర్ధం కాలేదు. దేనికంటే, నిజమైన ధనం బంగారం కాదు. మరియూ ఆమె/ఆమె పతీ నమ్మిన, శంకరులు వారి పొరుగు ధనికునికి చెప్పిన సిద్ధాంతం - అవసరంకన్నా ఎక్కువ వద్దూ అని. మరి అలాంటప్పుడు ఆమె ఇంటా బంగారం వానకురిసిందా లేకా ఆ దేవి ఆశీస్సుల వాన కురిసిందా?)
శంకరులు తమ గురువు నుండి "సన్యాసం సమభావము, సహిష్ణుత, శాంతము, నిబ్బరము, నిశ్చింతలకు మార్గం" అనితెల్సుకుంటారు. ఆ గురువు సన్యాసాశ్రమం గురించి, బ్రహ్మచర్యం గురించి,
గోవిందభగవత్పాదుల గురించీ వివరిస్తాడు. శంకరులు సన్యసించాలని ఆశిస్తారు. కానీ తల్లి ఒప్పుకోదు.
శంకరులు తమకు తెలిసిన ఒక బ్రాహ్మణున్ని గమనిస్తారు. అతను తన ఇంట కొబ్బరికాయలు దొంగలించటానికి వచ్చిన దొంగకి తిండిపెట్టి, కావాల్సిన పదార్ధాలు, కొబ్బరికాయలూ ఇచ్చి పంపిస్తాడు. ఆ దొంగ చేత ప్రమాణం కూడా చేయించుకుంటాడు, ఇక దొంగతనం వద్దూ అని. శంకరులు ఆశ్చర్యంతో అతన్ని అడిగితే ఇలా చెప్తాడు ఆ బ్రాహ్మణుడు -దేహస్య దండనం క్షణికం, మనో దండనం చిరాస్థయి (*) అని.
అక్కడి సంవాదం
దోంగచేత ప్రమాణం చేయించుకున్నా ఆ బ్రాహ్మణుణ్ని శంకరులు ప్రశ్నిస్తారు
"ఈదశ్య మిదం దందనం?"
"వత్సా!! దేహస్య దండనం క్షణికం, మనో డండనం ఛిరస్థాయి, ఇత:పరం నైవ చోరయతిసహ"
"కోవిశ్వాసహ?"
"సోయం విశ్వాసహ, సచ వైదికో ధర్మ:, ఇదానిం తత్సర్వం శిధిలాయతే"
అప్పుడు శంకరులు "మన నిజమైన వైదిక ధర్మం శిధిలమౌతున్నదీ" అని తెల్సుకుంటారు.
శంకరుల గురువు నిజాన్ని కనుగొనటానికీ అర్ధం చేసుకొనటానికీ మార్గం - renunciation అంటే పరిత్యాగం, లేక విసర్జనంఅని బోధిస్తాడు. పరిత్యాగం అంటే సన్యసించటం అని. అంటే కాషాయం ధరించటం. ప్రజ్ఞాన శర్మ తల్లిని ఒప్పిస్తాడు. ఇంతలో "నచికేత-మృత్యు" అనే ఓ రూపకం చూస్తారు శంకరులు. తల్లి యొక్క అనుమతితో గురువుని వెతుక్కుంటూ దేశాటనకి బయలుదేరతారు.
[నచికేతుడి తండ్రి యజ్ఞకాలంలో దానం చేస్తుంటాడు. "నచికేత" ని ఎవ్వరికిస్తాఊ అని అడుగుతాడు నచికేతుడు తండ్రిని, ఆయన సహాధానం చెప్పడు. మళ్లీ మళ్లీ అడుగుతాడు నచికేతుడు. ఆయనకి కోపం వచ్చి, "నిన్ను ఎముడికి ఇస్తా" అంటాడు. నచికేతుడు తండ్రి మాటపై, యముడు వద్దకు వెళ్తాడు. యముడు అతన్ని మాటల్తో మభ్యపెట్టానికి చూస్తాడు, కానీ నచికేతుడు తెలివిగా యముడి గారడీలో పడకుండా, చావు అవతల ఏంటో తెలుకోగోరతాడు. చావుకవతల భగవంతుడే కాబట్టి, నచికేతుడు మోక్షం పొందుతాడు.]
శంకరులు గురువుని వెత్తుకుంటూ బయలుదేరతారు. ఆయన ప్రయాణంలో ఎన్నో విషయాలను తెల్సుకుంటూ ముందుకి సాగుతుంటారు. చావు ఎంత బలమైనదో తెల్సుకుంటారు, కానీ జనులు చావుని జనులు సరిగ్గా అర్ధం చేసుకోవటంలేదనీ గమనిస్తారు. అలా ప్రయాణిస్తున్న శంకరులు ఉత్తర కర్ణాటక లోని గోకర్ణానికి చేరుకుంటారు. అక్కడ విష్ణు శంకరులతో కలిస్తాడు. వాళ్లిరువురూ, మధ్యప్రదేశ్ గుండా ప్రయాణం సాగిస్తూంటారు. ఆ ప్రయాణంలో విష్ణు శంకరా, సన్యసిస్తే వేదంలో చెప్పినట్టుగా ధర్మ అర్ధ కామ మోక్షాలనే చతుర్విధ పురుషార్ధాలను ఛేధించినట్లేకదా అని ప్రశ్నిస్తే, శంకరులు బ్రహ్మచర్యం తర్వాత ఎవ్వరైనా
సన్యసించవచ్చని చెప్తారు (౨). అలా ప్రయాణం సాగించిన మితృలు ఇద్దరూ నర్మదా నదీ తీరానికి చేరుకుంటారు. అక్కడ విష్ణు నర్మదా నదిలో కొట్టుకుపోతాడు(౩) (తర్వాత మళ్లీ కాశీలో శంకరుల శిష్యునిగా స్వీకరింపబడి శంకరులచే
పద్మపాదాచార్య గా నామకరణం చేయబడతాడు).
त्वमादिदेवः पुरुषः पुराणस्त्वमस्य विश्वस्य परं निधानम्।
वेत्तासि वेद्यं परं च धामत्वया ततं विश्वमनन्तरुप।।
త్వమాదిదేవ: పురుష: పురాణస్త్వమస్య విశ్వస్య పరం నిధానం
వెత్తాసి వేద్యం పరం చ ధామత్వయా తతం విశ్వమనంతరూప
శంకరులు నర్మదానదిని ప్రార్ధించి శాంతింపజేస్తారు. అటునుండి గోవిందపాదుల పాఠశాలకు చేరుకుంటారు. గోవిందపాదులను వివేకచూడామణి లోని మొదటి శ్లోకంతో ఆకట్టుకుంటారు.
सर्व वेदांत सिद्धान्त गोचरं तमगोचरं ।
गोविन्द परमानन्दं सत्गुरुं प्रणतोस्म्यहम् ॥
సర్వ వేదాంత సిద్ధాన్త గోచరం తమగోచరం ।
గోవిన్ద పరమానన్దం సత్గురుం ప్రణతోస్మ్యహం॥
గోవిందపాదులు శంకరులని ఇలా పరీక్షిస్తారు
"నశ్వరమైన ఈ శరీరంతో జీవన సముద్రాన్ని ఎలా దాటతావు"
శంకరులు ఇలా బదులిస్తారు
"దేహానికి ఈ చావు బతుకులూ, ఆత్మకి కాదు."
గోవిందపాదులు సంతసించి, "పరమహంసో భవిష్యసి" అని దీవించి సన్యాసాన్ని ఇచ్చి, తన శిష్యునిగా చేర్చుకుంటారు.
శ్లోకం:
स एवाधस्तात्स उपरिष्टात्स पश्चात्स पुरस्तात्स
दक्षिणतः स उत्तरतः स एवेदँ सर्वमित्यथातोऽहंकारादेश
एवाहमेवाधस्तादहमुपरिष्टादहं पश्चादहं पुरस्तादहं
दक्षिणतोऽहमुत्तरतोऽहमेवेदँ सर्वमिति॥७.२५.१॥
अथात आत्मादेश एवात्मैवाधस्तादात्मोपरिष्टादात्मा
पश्चादात्मा पुरस्तादात्मा दक्षिणत आत्मोत्तरत
आत्मैवेदँ सर्वमिति स वा एष एवं पश्यन्नेवं मन्वान एवं
विजानन्नात्मरतिरात्मक्रीड आत्ममिथुन आत्मानन्दः स
स्वराड्भवति तस्य सर्वेषु लोकेषु कामचारो भवति
अथ येऽन्यथातो विदुरन्यराजानस्ते क्षय्यलोका भवन्ति
तेषाँ सर्वेषु लोकेष्वकामचारो भवति
అలా గోవిందపాదుల శిష్యునిగా చేరిన శంకరులు, బాదరాయణ, వ్యాస విరచితాలైన వేదాలు గ్రంధాలు దుమ్ముకొట్టుకుపోయి శిధిలావస్థలో ఉండటాన్ని గమనించి ఆయన అనుమతితో పునరుద్ధరించటానికి, భాష్యం రచించటానికీ ఉద్యుక్తులౌతారు.
శంకరుల సహవిద్యార్ధులు ఆయన ప్రయత్నాన్ని మెచ్చుకుంటారు కానీ, "సర్వం బ్రహ్మ" ఎలా అవుతుందీ అని ప్రశ్నిస్తారు. శంకరులు మృత్తిక ఏవ సత్యం అని చెప్పు, సత్యకామ-జాబాలి ల కధ ద్వారా వారిని ఒప్పిస్తారు.
శ్లోకం:
सत्यकामो ह जाबालो जबालां मातरमामन्त्रयांचक्रे
ब्रह्मचर्यं भवति विवत्स्यामि किंगोत्रो न्वहमस्मीति
సత్యకామో హ జాబాలో జబాలాం మాతరమామన్త్రయాంచక్రే
బ్రహ్మచర్యం భవతి వివత్స్యామి కింగోత్రో న్వహమస్మీతి
मित्रस्य चर्षणी धॄत: श्रवो देवस्य सानसिम् । सत्यं चित्रश्रवस्तमम्॥
మిత్రస్య చర్షణీ దృత: శ్రవో దేవస్య సానసిం।
సత్యం చిత్ర్రశ్రవస్తవం ॥[ఋగ్వేదం ౩.౫౯.౬;కృష్ణయజుర్వేదం
౩.౪.౧౧.౫;౪.౧.౬.౩;శుక్లయజుర్వేదం ౧౧.౬౨]
मित्रो जनान् यातयति प्रजानन् मित्री दाधार पॄथिवीमुहद्यम्।
मित्र: कॄष्टीरनिमिषाभिचष्टे सत्याय हव्यं घॄतवद्विधेम॥
మిత్రో జనాన్ యాతయతి ప్రజానన్ మిత్రో దాధార పృధివీముతద్యం।
మిత్ర: కృష్టీరనిమిషాభిచష్టె సత్యాయ హవ్యం ఘృతవద్విధెమ॥
[ఋగ్వేదం ౩.౫౯.౧]
ఇలా చేస్తుండగా రకరకాల మార్గాలావారు అనగా శైవులు, జైనులు, బౌద్ధులు తమతమ శ్రవంతులతో, భాష్యాలతో సంచరిస్తూ ఉంటారు.(ఇది ఆనాటి దేశాకాలమానాల్ని ప్రతిబింబించటంకొరకు)
శివగురు గాయత్రీ మంత్రంతో స్నానమాచరిస్తూ ఆ సూర్యభగవానుకి అర్ఘ్యం ఇస్తూ ఉంటాడు. ఇంతలో, ఆర్యాంబ, శంకరుల తల్లి, తులసికోటలో నీరుపోస్తుంటుంది. శివగురు తన సూర్యకార్యం ముగించుకుని ఇంటికిజేరుకుని సంధ్యావందనానికి
ఉద్యుక్తుడైన సమయంలో, మృత్యువు వచ్చి, కార్యాలూ అన్నీ అయ్యాయా అని అడిగితే, అయ్యాయి అని జవాబిచ్చిన శివగురునితో ఇలా అంటాడు మృత్యువు "అంత్యేచ సర్వం కృష్ణార్పితం, ఏమంటారు" అని, వెళ్లిపోతాడు.
అతను వెళ్లిన వైపు చూస్తున్నంతలో నేపధ్యంలో ఈ శ్లోకం:
परात्मानमेकं जगद्बीजमाद्यं
निरीहं निराकारमोंकारवेद्यम्
పరాత్మానమేకం జగత్బీజమాద్యం
నిరీహం నిరాకారమొంకారవెద్యం |
అలా వెళ్లిపోయిన మృత్యువు కోసం వెతికిన శివగురు, తన నిత్య కర్మలని ముగించుకుని, తనకి ఆ పరమాత్మలో మమేకమయ్యే సమయం ఆసన్నమైందని గ్రహించి కొంచెం భారమైన వదనంతో అక్కడి యజ్ఞజ్యాలల్ని చూసి, తనచితిమంటని ఊహించుకుంటాడు.
యజ్ఞజ్వాల, చితిమంట - జ్వాల మనిషిలోని మాటని, చూపుని మేధని తనలోకి ఇమిడ్చేసుకుంటుంది అని గ్రహించి ఇలా గుర్తిస్తాడు:
यतो जायते पाल्यते येन विश्वं
तमीशं भजे लीयते यत्र विश्वम्
యతో జాయతే పాల్యతే యేన విశ్వం
తమీషంభజే లీయతే యేన విశ్వం ॥
అతనికి కనువిప్పు కలుగుతుంది. తన పుత్రుణ్ణి పిలిచి, ఇలా చెప్తాడు "ఇదమస్య శరీరం అశాశ్వతం, అహం గమిష్యామి శాశ్వతం పదం". ఇలా చెప్పి మృత్యుని మితృడిలా భావించు అని చెప్పి, తాను నేర్పిన శ్లోకాన్ని చెప్పమని
చెప్తాడు. శంకరులు ఈ శ్లోకాన్ని పఠిస్తూంటారు
"आकाशात पतितं तोयं यथा गच्छति सागरम्
सर्व देव नमस्कारः केशवम् प्रति गच्छति"
"ఆకాశాత్ పతితం తోయం యధా గచ్ఛతి సాగరం
సర్వ దేవ నమస్కార: కేశవం ప్రతి గచ్ఛతి"
ఈ శ్లోకం చెప్పేలోపే శివగురు ఆ కేశవునిలో కలసిపోతాడు.
నియమానుసారం వేదాధ్యనానికి ఉద్యుక్తులౌతున్నప్పుడు "ప్రజ్ఞాన శర్మ" మితృడిలా జత చేరుతాడు శంకరులతో. మృత్యు, ప్రజ్ఞాన శర్మ లతో ఉన్న శంకరులు రెండు పక్షులని చూస్తారు, ఒకటి కాకి, ఇంకోటి పావురం.
ఉపనిషత్తుల్లో చిత్రించినట్లుగా, కాకి - చేయువాడు(Doer), పావురం - చూసేది (Observer).
द्वा सुपर्णा सयुजा सखाया समानं वृक्षं परिषस्वजाते ।
तयारन्यः पिप्पलं स्वाद्वत्त्यश्रत्रन्न्यो अभिचाकशीहि ॥
ద్వా సుపర్ణా సయుజా సఖాయా సమానం వృక్షం పరిషస్వజాతె
తయోరన్యా: పిప్పలం స్వద్వత్తి అనశ్నన్నన్యో అభిచాకశీహి
[ఋగ్వేదం ౧.౧౬౪.౨౦].
రెండు పక్షులూ ఒకే చెట్టుపై ఉంటాయి. ఒకటి దొరికిందల్లా తింటూ ఉంటుంది. ఇంకోటి గమనిస్తూ ఉంటుంది. గమనించేదే ఆత్మ అని తెలుసుకుంటారు శంకరులు.
శంకరులు తన మితృలను తన గురువుకి పరిచయం చేస్తారు. సరె, వెళ్లి కూర్చో ఆంటారు గురువు శంకరులతో. ప్రజ్ఞాన శర్మ, మృత్యు గురువుదగ్గరకి వెళ్లి ఆచార్యా, నా పేరు ప్రజ్ఞాన శర్మ, నా పేరు మృత్యు అని విన్నవించుకుంటారు,
ఆయన, అబ్బాయిలూ మృత్యవుకి, జ్ఞానాకీ
శరీరం ఉండదూ, అవి కేవలం మీ పేర్లే అని వెళ్లి కూర్చోండి మీరూనూ అంటాడు. మృత్యు ఇలా అంటాడు - అజ్ఞానులు కేవలం నశ్వరమైన శరీరం గురించి మాత్రమే ఆలోచిస్తారు అని.
ఒకానొక రోజున మాధుకరం కోసం ఓ బీద బ్రాహ్మణ గృహానికి భిక్షకి వెళతారు.
శ్లోకం:
निगमकल्पतरोर्गलितं फलं शुकमुखादमृतद्रवसंयुतम्।
पिबत भागवतं रसमालयं मुहुरहो रसिका भुवि भावुकाः
నిగమకల్పతరోర్గళితం ఫలం శుకముఖాదమృతద్రవసంయుతం
పిబత భాగవతం రసమాలయం ముహురహొ రసికా భువి భావుకా:
Ah (aho), men full of feeling (rāsikāḥ) who have a taste for the beautiful and poetical (bhāvukāḥ) on the earth (bhuvi), drink pibata) constantly (múhur) till dissolution (ā-layam) the elixir or sap (rasam) (called) Śrīmadbhāgavatapurāṇa (bhāgavatam), which consists (samyutam) of the nectarean (amṛta) fluid (dravá) (that came out) from the mouth (mukhāt) of Śúka --the son of Vyāsa-- (śúka) (and is) the fruit (phalam) fallen down (galitam) from the wishing tree (kalpa-taroḥ) (known as) Nigama --i.e. the Veda-s-- (nigama)
ఆ ఇల్లాలు భిక్ష పెట్టటానికి తనవద్ద ఏమీలేక పోవటంతో ఉసిరికాయల్నిని భిక్షలా పెట్టటానికి వస్తుంది. పెట్టి కన్నీరు పెట్టుకుంటుంది. అమ్మా!! మీరు మా అమ్మతో సమానం, దేనికి ఈ కన్నీరు అని అడిగిన శంకరులతో, బిడ్డా, నా పతి, మా కుటుంబ అవసరాలకి సరిపోను పదార్ధాలని మాత్రమే తెస్తారు. ఆయన దృష్టిలో "అవసారానికన్నా ఎక్కువ కూడాబెట్టటం మహా పాపం". అందుకే నీకు ఇంతకన్నా భిక్ష పెట్టలేకపోతున్నా అంటుంది.
ఆ భిక్షతో చలించిపోయిన శంకరులు ఇరవైఒక్క పన్నాలతో ఆ లక్ష్మీదేవిని స్తుతిస్తారు (కనకధారాస్తోత్రం).
अंगं हरे: पुलकभूषण माश्रयन्ती भृगांगनैव मुकुलाभरणं तमालम।
अंगीकृताखिल विभूतिरपांगलीला मांगल्यदास्तु मम मंगलदेवताया:
అంగం హరే: పులక భూషణ మాశ్రయంతీ భృంగాంగనైవ ముకుళాభరణం తమాలమ్ ।
అంగీకృతాఖిల విభూతి రపాంగలీలా మాంగల్యదా౭స్తు మమ మంగళదేవతాయా: ॥
ఆమెవద్దనుండి భిక్షని స్వీకరించిన శంకరులు, ఆ పక్క ఇంటికి వెళ్తారు భిక్ష కోసం.
శ్లోకం:
విజ్ఞానవతితం సర్వం పశ్యత్యాంతర చక్షుషా
కరామలకవద్విశ్వం భూతభవ్య భవత్ప్రభు:
అక్కడ చాలా మంది భిక్షని స్వీకరిస్తూంటారు. శంకరుల వంతువచ్చేసరికి, శంకరులు "మీ భిక్ష నాకు వద్దు" అని వెళ్లి పోతుంటారు. ఏమీ? దేనికి వద్దు అంటున్నావు అని ప్రశ్నిస్తాడు ఆ ఇంటి యజమాని, మీ పొరిగింటివారు ఇలా విశ్వసిస్థున్నారు - "అనవసరమైన దానికన్నా ఎక్కువ కూడాబెట్టుటా పాపం" అని, "కానీ ఇక్కడ మీరు అవసరానికి మించి కూడబెట్టారు, అందుకు" అని భికషని స్వీకరించకుండా తిరిగివెళ్లిపోతారు.
అప్పుడా ధనికుడు నిజం గ్రహించి తన సంపాదనంతా దానధర్మాలు చేస్తాడు.
(కనకధారా స్తోత్రం చదివినప్పుడు కనకం ధారాపాతంగా ఆ బీదరాలి ఇంట కురిసింది అని అందరూ అంటారు. కానీ నాకు అది అంతగా అర్ధం కాలేదు. దేనికంటే, నిజమైన ధనం బంగారం కాదు. మరియూ ఆమె/ఆమె పతీ నమ్మిన, శంకరులు వారి పొరుగు ధనికునికి చెప్పిన సిద్ధాంతం - అవసరంకన్నా ఎక్కువ వద్దూ అని. మరి అలాంటప్పుడు ఆమె ఇంటా బంగారం వానకురిసిందా లేకా ఆ దేవి ఆశీస్సుల వాన కురిసిందా?)
శంకరులు తమ గురువు నుండి "సన్యాసం సమభావము, సహిష్ణుత, శాంతము, నిబ్బరము, నిశ్చింతలకు మార్గం" అనితెల్సుకుంటారు. ఆ గురువు సన్యాసాశ్రమం గురించి, బ్రహ్మచర్యం గురించి,
గోవిందభగవత్పాదుల గురించీ వివరిస్తాడు. శంకరులు సన్యసించాలని ఆశిస్తారు. కానీ తల్లి ఒప్పుకోదు.
శంకరులు తమకు తెలిసిన ఒక బ్రాహ్మణున్ని గమనిస్తారు. అతను తన ఇంట కొబ్బరికాయలు దొంగలించటానికి వచ్చిన దొంగకి తిండిపెట్టి, కావాల్సిన పదార్ధాలు, కొబ్బరికాయలూ ఇచ్చి పంపిస్తాడు. ఆ దొంగ చేత ప్రమాణం కూడా చేయించుకుంటాడు, ఇక దొంగతనం వద్దూ అని. శంకరులు ఆశ్చర్యంతో అతన్ని అడిగితే ఇలా చెప్తాడు ఆ బ్రాహ్మణుడు -దేహస్య దండనం క్షణికం, మనో దండనం చిరాస్థయి (*) అని.
అక్కడి సంవాదం
దోంగచేత ప్రమాణం చేయించుకున్నా ఆ బ్రాహ్మణుణ్ని శంకరులు ప్రశ్నిస్తారు
"ఈదశ్య మిదం దందనం?"
"వత్సా!! దేహస్య దండనం క్షణికం, మనో డండనం ఛిరస్థాయి, ఇత:పరం నైవ చోరయతిసహ"
"కోవిశ్వాసహ?"
"సోయం విశ్వాసహ, సచ వైదికో ధర్మ:, ఇదానిం తత్సర్వం శిధిలాయతే"
అప్పుడు శంకరులు "మన నిజమైన వైదిక ధర్మం శిధిలమౌతున్నదీ" అని తెల్సుకుంటారు.
శంకరుల గురువు నిజాన్ని కనుగొనటానికీ అర్ధం చేసుకొనటానికీ మార్గం - renunciation అంటే పరిత్యాగం, లేక విసర్జనంఅని బోధిస్తాడు. పరిత్యాగం అంటే సన్యసించటం అని. అంటే కాషాయం ధరించటం. ప్రజ్ఞాన శర్మ తల్లిని ఒప్పిస్తాడు. ఇంతలో "నచికేత-మృత్యు" అనే ఓ రూపకం చూస్తారు శంకరులు. తల్లి యొక్క అనుమతితో గురువుని వెతుక్కుంటూ దేశాటనకి బయలుదేరతారు.
[నచికేతుడి తండ్రి యజ్ఞకాలంలో దానం చేస్తుంటాడు. "నచికేత" ని ఎవ్వరికిస్తాఊ అని అడుగుతాడు నచికేతుడు తండ్రిని, ఆయన సహాధానం చెప్పడు. మళ్లీ మళ్లీ అడుగుతాడు నచికేతుడు. ఆయనకి కోపం వచ్చి, "నిన్ను ఎముడికి ఇస్తా" అంటాడు. నచికేతుడు తండ్రి మాటపై, యముడు వద్దకు వెళ్తాడు. యముడు అతన్ని మాటల్తో మభ్యపెట్టానికి చూస్తాడు, కానీ నచికేతుడు తెలివిగా యముడి గారడీలో పడకుండా, చావు అవతల ఏంటో తెలుకోగోరతాడు. చావుకవతల భగవంతుడే కాబట్టి, నచికేతుడు మోక్షం పొందుతాడు.]
శంకరులు గురువుని వెత్తుకుంటూ బయలుదేరతారు. ఆయన ప్రయాణంలో ఎన్నో విషయాలను తెల్సుకుంటూ ముందుకి సాగుతుంటారు. చావు ఎంత బలమైనదో తెల్సుకుంటారు, కానీ జనులు చావుని జనులు సరిగ్గా అర్ధం చేసుకోవటంలేదనీ గమనిస్తారు. అలా ప్రయాణిస్తున్న శంకరులు ఉత్తర కర్ణాటక లోని గోకర్ణానికి చేరుకుంటారు. అక్కడ విష్ణు శంకరులతో కలిస్తాడు. వాళ్లిరువురూ, మధ్యప్రదేశ్ గుండా ప్రయాణం సాగిస్తూంటారు. ఆ ప్రయాణంలో విష్ణు శంకరా, సన్యసిస్తే వేదంలో చెప్పినట్టుగా ధర్మ అర్ధ కామ మోక్షాలనే చతుర్విధ పురుషార్ధాలను ఛేధించినట్లేకదా అని ప్రశ్నిస్తే, శంకరులు బ్రహ్మచర్యం తర్వాత ఎవ్వరైనా
సన్యసించవచ్చని చెప్తారు (౨). అలా ప్రయాణం సాగించిన మితృలు ఇద్దరూ నర్మదా నదీ తీరానికి చేరుకుంటారు. అక్కడ విష్ణు నర్మదా నదిలో కొట్టుకుపోతాడు(౩) (తర్వాత మళ్లీ కాశీలో శంకరుల శిష్యునిగా స్వీకరింపబడి శంకరులచే
పద్మపాదాచార్య గా నామకరణం చేయబడతాడు).
त्वमादिदेवः पुरुषः पुराणस्त्वमस्य विश्वस्य परं निधानम्।
वेत्तासि वेद्यं परं च धामत्वया ततं विश्वमनन्तरुप।।
త్వమాదిదేవ: పురుష: పురాణస్త్వమస్య విశ్వస్య పరం నిధానం
వెత్తాసి వేద్యం పరం చ ధామత్వయా తతం విశ్వమనంతరూప
శంకరులు నర్మదానదిని ప్రార్ధించి శాంతింపజేస్తారు. అటునుండి గోవిందపాదుల పాఠశాలకు చేరుకుంటారు. గోవిందపాదులను వివేకచూడామణి లోని మొదటి శ్లోకంతో ఆకట్టుకుంటారు.
सर्व वेदांत सिद्धान्त गोचरं तमगोचरं ।
गोविन्द परमानन्दं सत्गुरुं प्रणतोस्म्यहम् ॥
సర్వ వేదాంత సిద్ధాన్త గోచరం తమగోచరం ।
గోవిన్ద పరమానన్దం సత్గురుం ప్రణతోస్మ్యహం॥
గోవిందపాదులు శంకరులని ఇలా పరీక్షిస్తారు
"నశ్వరమైన ఈ శరీరంతో జీవన సముద్రాన్ని ఎలా దాటతావు"
శంకరులు ఇలా బదులిస్తారు
"దేహానికి ఈ చావు బతుకులూ, ఆత్మకి కాదు."
గోవిందపాదులు సంతసించి, "పరమహంసో భవిష్యసి" అని దీవించి సన్యాసాన్ని ఇచ్చి, తన శిష్యునిగా చేర్చుకుంటారు.
శ్లోకం:
स एवाधस्तात्स उपरिष्टात्स पश्चात्स पुरस्तात्स
दक्षिणतः स उत्तरतः स एवेदँ सर्वमित्यथातोऽहंकारादेश
एवाहमेवाधस्तादहमुपरिष्टादहं पश्चादहं पुरस्तादहं
दक्षिणतोऽहमुत्तरतोऽहमेवेदँ सर्वमिति॥७.२५.१॥
अथात आत्मादेश एवात्मैवाधस्तादात्मोपरिष्टादात्मा
पश्चादात्मा पुरस्तादात्मा दक्षिणत आत्मोत्तरत
आत्मैवेदँ सर्वमिति स वा एष एवं पश्यन्नेवं मन्वान एवं
विजानन्नात्मरतिरात्मक्रीड आत्ममिथुन आत्मानन्दः स
स्वराड्भवति तस्य सर्वेषु लोकेषु कामचारो भवति
अथ येऽन्यथातो विदुरन्यराजानस्ते क्षय्यलोका भवन्ति
तेषाँ सर्वेषु लोकेष्वकामचारो भवति
అలా గోవిందపాదుల శిష్యునిగా చేరిన శంకరులు, బాదరాయణ, వ్యాస విరచితాలైన వేదాలు గ్రంధాలు దుమ్ముకొట్టుకుపోయి శిధిలావస్థలో ఉండటాన్ని గమనించి ఆయన అనుమతితో పునరుద్ధరించటానికి, భాష్యం రచించటానికీ ఉద్యుక్తులౌతారు.
శంకరుల సహవిద్యార్ధులు ఆయన ప్రయత్నాన్ని మెచ్చుకుంటారు కానీ, "సర్వం బ్రహ్మ" ఎలా అవుతుందీ అని ప్రశ్నిస్తారు. శంకరులు మృత్తిక ఏవ సత్యం అని చెప్పు, సత్యకామ-జాబాలి ల కధ ద్వారా వారిని ఒప్పిస్తారు.
శ్లోకం:
सत्यकामो ह जाबालो जबालां मातरमामन्त्रयांचक्रे
ब्रह्मचर्यं भवति विवत्स्यामि किंगोत्रो न्वहमस्मीति
సత్యకామో హ జాబాలో జబాలాం మాతరమామన్త్రయాంచక్రే
బ్రహ్మచర్యం భవతి వివత్స్యామి కింగోత్రో న్వహమస్మీతి
Subscribe to:
Posts (Atom)